Anyong Lupa: BAYBAYIN (coastal area)

IMAGE SOURCE: rappler.com

Baybayin —ang baybayin ay tinatawag din nating  dalampasigan o tabing dagat  ito ay anyong lupa na mabuhangin dahil ito ay katabi  dagat.

Ang "Anyong Lupa" ay tumutukoy sa iba't ibang pisikal na katangian at pormasyon na matatagpuan sa ibabaw ng mundo. Ang Pilipinas, bilang isang arkipelago, ay sumasaklaw sa magkakaibang hanay ng mga anyong lupa, bawat isa ay may mga natatanging katangian. Ang pag-unawa sa mga anyong ito ay mahalaga para sa pag-aaral ng heograpiya, heolohiya, at likas na yaman sa bansa.

Narito ang ilang karaniwang uri ng anyong lupa na matatagpuan sa Pilipinas:

Bundok (eng.,  mountain): Ang Pilipinas ay tahanan ng maraming bundok at bulubundukin. Ang mga matataas na anyong ito ay nailalarawan sa pamamagitan ng matarik na mga dalisdis at matataas na taluktok. Kabilang sa mga halimbawa ang Bundok Apo, ang pinakamataas na taluktok sa bansa, at ang bulubundukin ng Gitnang Cordillera sa Luzon.

Bulkan (eng.,  volcano): Ang Pilipinas ay bahagi ng Pacific Ring of Fire at may isa sa mga pinaka-aktibong rehiyon ng bulkan sa mundo. Ang mga bulkan ay mga anyong lupa na hugis kono na nabuo sa pamamagitan ng akumulasyon ng mga materyales ng bulkan, tulad ng lava, abo, at mga pira-pirasong bato. Ang Mount Mayon at Taal Volcano ay kilalang mga halimbawa sa bansa.

Talampas (eng., plateau): Ang mga talampas ay matataas na patag o talampas na medyo patag at kadalasang napapaligiran ng mga bangin o matarik na dalisdis. Ang Kapatagan ng Gitnang Luzon, na kinabibilangan ng mga lalawigan ng Nueva Ecija at Tarlac, ay isang halimbawa ng isang malaking talampas sa Pilipinas.

Lambak (eng.,  valley): Ang mga lambak ay mabababang lugar sa pagitan ng mga bundok o burol, na kadalasang nailalarawan sa pamamagitan ng mga ilog o batis. Ang Lambak ng Cagayan sa hilagang Luzon ay isa sa pinakamalaki at pinakamayabong na lambak sa Pilipinas.

Look (eng., hill): Ang mga burol ay mga matataas na anyong lupa na mas mababa ang taas kumpara sa mga bundok. Karaniwang bilugan ang mga ito at may mas banayad na slope. Ang Chocolate Hills sa Bohol, na kilala sa kanilang kakaibang korteng kono, ay isang sikat na halimbawa.

Kapatagan (eng., plain): Ang kapatagan ay malalawak, mabababang lugar na may patag o malumanay na gulong lupain. Ang mga ito ay karaniwang mataba at angkop para sa agrikultura. Ang Pampanga at Central Plains sa Luzon ay mga halimbawa ng malalaking kapatagan sa Pilipinas.

Ilog (eng., river): Ang mga ilog ay mga daluyan ng tubig na dumadaloy sa lupa, na humuhubog sa tanawin sa paglipas ng panahon. Ang Pilipinas ay may ilang mahahalagang ilog, tulad ng Ilog Cagayan, Ilog Agusan, at Ilog Pampanga.

Dagat (eng., sea) at Karagatan (Karagatan): Ang Pilipinas ay napapaligiran ng mga anyong tubig, kabilang ang mga dagat at karagatan. Ang Philippine Sea, West Philippine Sea, at Celebes Sea ay kabilang sa mga pangunahing anyong tubig na pumapalibot sa kapuluan.

Ang pag-unawa sa iba't ibang anyong lupa sa Pilipinas ay mahalaga para sa pag-aaral ng mga likas na yaman, direksyon ng klima, at kasaysayang heolohikal ng bansa. Nag-aambag din ito sa mga aktibidad tulad ng agrikultura, turismo, at pagpaplano ng lunsod.